انتخاب نوع کاغذ مناسب می‌تواند به کیفیت کار و نتیجه نهایی کار چاپ کمک کند. چاپگرها و کارهای مختلف ممکن است به انواع کاغذ نیاز داشته باشند و دانستن اینکه کدام نوع کاغذ برای کدام کار مناسب است می‌تواند در نتیجه کار چاپ شما مفید باشد. انواع مختلفی از کاغذ وجود دارد که می‌توانید برای پروژه‌های خود از آن‌ها استفاده کنید. این کاغذها از نظر ترکیب، طراحی، هدف و حتی وزن و ضخامت متفاوت هستند. امروز نگاهی به انواع کاغذ چاپ می‌اندازیم و توضیح مختصری در مورد هر کدام می‌دهیم.
برای این که بتوانیم چاپی خوب و مناسب با کار خود داشته باشیم، باید نوع مناسبی از کاغذ را برای پروژه‌های چاپی خود انتخاب کنید. کاغذها را از نظر نوع به سه دسته اساسی تقسیم می‌کنند که عبارت‌اند از:
• انواع کاغذ بر اساس جنس
• انواع کاغذ بر اساس گرماژ
که به شرح هر یک می‌پردازیم.
انواع کاغذ بر اساس جنس
کاغذها جنس‌های مختلفی دارند که هر کدام برای کار متفاوتی چاپ شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع کاغذ از نظر جنس عبارت‌اند از:
یکی از پرمصرف‌ترین و پرکاربردترین کاغذ در صنعت چاپ کاغذ گلاسه است. این کاغذ که معمولا یک رو یا دو روی آن لعاب دارد رنگ‌ها را به خوبی و شفاف نشان می‌دهد. از این کاغذ برای چاپ طرح‌های چند رنگ و تک رنگ استفاده می‌شود زیرا گرماژ بالا، سطح صاف و صیقلی آن باعث می‌شود کار با جلوه بصری و کیفیت بالا ارائه شود. به همین علت این کاغذ را یکی از بهترین گزینه‌ها برای انواع کارهای چاپی می‌دانند. از کاغذ گلاسه برای چاپ پوستر، کاتالوگ، بروشور، چاپ کارهای نفیس رنگی، چاپ مجله و … استفاده می‌کنند. گرماژ کاغذ کلاسه از 90 تا 300 است و در بازار عرضه می‌شود.
کاغذهای که برای چاپ کتاب مجله‌ها، سررسید، چاپ سربرگ، برگه یادداشت، انواع پاکت استفاده می‌شوند به کاغذ تحریر شناخته می‌شوند. این کاغذ یکی از پرمصرف‌ترین نوع کاغذ در بین تمام اقشار جامعه است. کاغذ تحریر قابلیت چاپ بر روی هر دو صفحه را دارد و رنگ آن به پشت صفحه نفوذ نمی‌کند. این کاغذ نیز دارای گرماژ مختلف (70 تا 120) است اما پر مصرف‌ترین آن 70، 80، 100 گرمی است.
یک سمت این نوع کاغذ به چسب آغشته شده است که با یک روکش سیلیکونی در زیر آن پوشانده شده است. بعد از چاپ لایه سیلیکونی برداشته شده و امکان چسباندن کاغذ بر روی هر سطحی امکان پذیر می‌شود.
این کاغذ به مانند کاغذ تحریر است و تنها تفاوتش رنگی بودن آن است. از آنجا که این کاغذ دارای رنگ‌های مختلف است معمولا برای متمایز کردن چیزی مانند نسخه‌های دو و سوم چاپ فاکتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. یا از کاغذهای الوان گرم پایین برای چاپ تراکت‌های رنگی استفاده می‌کنند. این نوع کاغذ با گرماژ 60 تا 80 در بازار موجود است.
این نوع از انواع کاغذ چاپ همان طور که از نامش کاملا مشخص است یک سمت آن دارای رنگ طوسی است و سمت دیگرش سفید و کار چاپ بر روی قسمت سفید انجام می‌شود. از این نوع کاغذ برای چاپ جعبه‌های بسته بندی استفاده می‌شود. این مقوا با گرماژ 200 تا 350 در بازار وجود دارد که پر مصرف‌ترین آن گرماژ 220 تا 250 گرم است.
این کاغذ یا مقوا به مانند مقوای پشت طوسی است اما کیفیتی بالاتر از پشت طوسی دارد. این نوع کاغذ از مواد بازیافتی تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد این نوع کاغذ در بسته بندی دارو، مواد آرایشی و بهداشتی مورد این چنین است
این نوع کاغذ یا همان ورق چسب دار از جنس PVC چسب دار است که برای چاپ لیبل مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشتر برای کارهای که در معرض آب هستند استفاده می‌شود.
کاغذهای کرافت رنگی متمایل به قهوه‌ای دارند زیرا از سولفات خمیر پالپ تهیه می‌شود. این کاغذ از مقاومت نسبتا خوبی برخوردار است و عموما برای بسته بندی و کارهای هنری فانتزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این نوع مقوا از بافت و رنگ‌های متنوعی برخوردار است و در ابعاد 50*70 و100*70 با گرماژ 120 تا 250 در چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این نوع کاغذها برای چاپ کاغذ کادو، جعبه کادو، کتابهای درسی، کارت دعوت، کارت تبریک، کارت ویزیت و... مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقوای که در وسط و مغز آن از مواد بازیافتی استفاده می‌شود و خشک و محکم هستند. از این مقوا برای ساخت جعبه‌های با کیفیتی بالاتر از مقوای پشت طوسی استفاده می‌شود.
کاغذ کاربن لس یا NCR داری یک نوع پوشش شیمیایی است که باعث می‌شود به مانند کاربن عمل کند و یک کپی از نوشته‌های به صفحه بعد منتقل شود. این کاغذ همان کاغذ الوان یا تحریر است که بعد از تولید با یک مواد شیمیایی ترکیب می‌کنند تا حالت کاربنی و کپی پیدا کند. از این کاغذ معمولا در فاکتورها استفاده می‌شود.
این نوع کاغذ که به تازگی تولید و عرضه می‌شود یک نوع کاغذ بازیافتی است که از قطع درختان و آلودگی محیط زیست جلوگیری می‌کند. مواد تشکیل دهنده در تولید این نوع کاغذ آب و اسیدهایی همچون پودر کربنات کلسیم موجود در آهک، پلی اتیلن پر چگالی و برخی مواد افزودنی چون کوپلینگ آگنت است.
• ضد آب و ضد روغن
• پاک نشدن جوهر چاپی
• مصون در برابر هجوم حشرات
• عدم تاثیر از دمای محیط
• ماندگاری بالا
گرماژ کاغذ میزان ضخامت و کیفیت آن را مشخص می‌کند. در این بخش به معرفی انواع کاغذ برای چاپ بر اساس گرماژ می‌پردازیم:
• کاغذ تحریر ۷۰ گرمی: برای چاپ کتاب، استفاده در پرینتر، دفتر و... کاربرد دارد.
• کاغذ تحریر ۸۰ گرمی: پرمصرف‌ترین کاغذ برای چاپ کتاب
• کاغذ تحریر ۹۰ گرمی: چاپ کتابهای رنگی استفاده می‌شود.
• کاغذ تحریر ۱۰۰ گرمی: از این کاغذ برای بروشور چند لتی و پمفلت بیشتر استفاده می‌شود.
• کاغذ گلاسه ۹۰ گرمی: مناسب برای بروشورهای با تعداد صفحات بالا.
• کاغذ گلاسه ۱۱۵ گرمی: مناسب برای بروشورهای با کیفیت بالا و ضخامت کم.
• کاغذ گلاسه ۱۳۵ گرمی: مناسب برای کاتالوگ‌ها و بروشورهای کتابچه‌ای است.
• کاغذ گلاسه ۱۵۰ گرمی: مناسب برای پوستر، فلایر، بروشور، ساخت پاکت و...
• مقوای گلاسه ۲۰۰ – ۲۵۰ – ۳۰۰ گرمی: مناسب برای جلد کتاب و فولدرها، کاتالوگ تبلیغاتی دو لتی، بسته بندی و...
کاغذ ها معمولا به دو صورت رول و شیت (کاغذهای برش خورده در ابعاد استاندارد بین‌المللی کاغذ) مورد استفاده قرار می‌گیرند. از کاغذهای شیت بیشتر در جامعه استفاده می‌شود. پر مصرف‌ترین کاغذ از نظر ابعاد ۷۰×۱۰۰ (۴.۵ورقی)، ۷۰×۵۰ (۲ورقی)، ۹۰×۶۰ (۳ ورقی) هستند (برای اطلاعات بیشتر در مورد ابعاد استاندارد کاغذ به اینجا مراجعه کنید).
ممکن است اصطلاح GSM را در رابطه با کاغذ دیده باشید و تعجب کنید که معنی آن چیست. GSM مخفف «گرم بر متر مربع» است و به وزن یک تکه کاغذ اشاره دارد. کاغذ با تعداد GSM بیشتر سنگین‌تر است، در حالی که کاغذ با GSM کمتر سبک‌تر است.
جمع‌بندی
در این مطلب در مورد انواع کاغذ صحبت کردیم و مشخص کردیم که انواع کاغذ چاپ در چه چیزهای کاربرد دارند و برای چاپ باید از کاغذ مناسب با کاری که می‌خواهیم انجام دهیم استفاده کنیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع کاغذ برای چاپ می‌توانید با کارشناسان مجتمع چاپ کهن تماس بگیرید.
نظر شما درباره راهنمای انواع جنس مختلف کاغذ برای چاپ چیست؟