یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های طراحان و گرافیست‌ها ابعاد کاغذ و سایز کاغذ به ویژه کاغذهای سری A برای چاپ است. بسیاری از افرادی که تازه وارد این حوزه شده‌اند و یا حتی کارفرمایان آن‌ها اغلب به دنبال سایز استاندارد کاغذ هستند تا بتوانند امور خود را انجام دهند. در این مقاله در مورد این موارد صحبت می‌کنیم تا دغدغه‌های شما را به حداقل برسانیم.
برای استفاده از کاغذ در دستگاه چاپ از سایزهای استاندارد چاپ کاغذ در عرض طبق استانداردهای اندازه‌گیری بین‌المللی مشخص می‌شود. در قاره اروپا از استاندارد بین‌المللی ایزو ISO، در آمريكا از سيستم انگليسي و در ايران براي اندازه گيري كارهاي چاپی افست از استاندارد ورق (يك ورقی،دو ورقی، چهار و نيم ورقی) استفاده مي‌شود. استفاده از این نوع اندازه‌گیری در ایران مشکلات زیادی به وجود می‌آورد. اولین مشکل این نوع اندازه‌گیری این است که با استاندارهای اروپایی هماهنگ نیست و مشکل دوم دقیق نبودن این نوع اندازه است.
کاغذهای استاندارد ایزو شامل انواع و اقسام مقواها و کاغذها با جنس و گرماژ متفاوت می‌شود. در اندازه‌گیری ایزو پنج دسته سایز استاندارد وجود دارد که عبارت‌اند از:
• A
• B
• C
• SR
• RA
که گروه A و B بیشتر مورد استفاده قرار گرفته و شناخته‌تر شده هستند.
ابعاد و سایز ایزو بر پایه استاندارد سایز کاغذ DINکشور آلمان 216 است. علت این که از این استاندارد استفاده می‌کنند پیشرفت و سابقه طولانی این کشور در صنعت چاپ و صنایع کاغذسازی است. نکته جالب در این اندازه‌گیری نسبت طول به عرض است که همیشه تقریبا برابر 1.4142 (جذر عدد 2) است.
اندازه استاندارد کاغذ (ایزو) به سه دسته عمده و اصلی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از A، B و C. طبق استانداردهای ایزو ابعاد یک ورق کاغذ به صورت عرض در طول به میلی‌متر به زبان لاتین بیان می‌شود و با توجه به نسبت عدد 4142/1 سنجیده می‌شود به همین علت برخی از ابعاد کاغذ اعداد اعشاری رند است. برای مثال وقتی بخواهیم از کاغذ A4 صحبت کنیم به صورت 210*297 میلی‌متر بیان می‌کنیم. در زیر به توضیح برخی از ویژگی‌های این گروه‌ها می‌پردازیم:
• در گروه استاندارد A نسبت طول به عرض عدد مطلق 4142/1 است.
• کاغذهای گروه A به صورت استاندارد و در اندازه‌های مختلف برش خورده هستند و برای استفاده در چاپ کارهای که نیاز به لب بر شدن و برش ندارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• در گروه A برای به دست آوردن اندازه‌های کوچک‌تر با نصف کردن و برش طول کاغذ بزرگ‌تر اندازه کاغذ کوچک‌تر به دست می‌آید. برای مثال با نصف کردن طول کاغذ A4 به دو قسمت مساوی کاغذ A5 به دست می‌آید. نکته جالب این است که بعد از نصف کردن کاغذ مشاهده خواهید کرد که اندازه طول کاغذ کوچک‌تر برابر با عرض کاغذ بزرگ‌تر است. همان طور که قبلا گفتیم اندازه کاغذ A4 برابر است با 210 x 297 mm و اندازه کاغذ A5 برابر است با 148 x 210 mm.
• گروه RA از گروه سایز A دو درصد بزرگ‌تر است. از این گروه برای کارهای چاپی که نیاز به برش دارد استفاده می‌شود.
• گروه SR از گروه سایز A ده درصد بزرگ‌تر است. از این گروه برای کارهای چاپی که نیاز به برش‌های بزرگ و کارهای صحافی دارند استفاده می‌شود.
• گروهB از گروه سایز A هجده درصد بزرگ‌تر است. از این گروه برای کارهای چاپی تبلیغاتی مانند پوستر، نقشه و... استفاده می‌شود.
• از کاغذها و مقواهای گروه C هم برای ساخت پوشه استفاده می‌شود.
برای سایز کاغذ و ابعاد کاغذ اندازه بین‌المللی سه طیف با پیشوند A، B و C وجود دارد. پرکاربردترین آن‌ها برای چاپ عمومی و لوازم التحریر سربرگ، سری A است. رایج‌ترین این اندازه‌ها سربرگ بین‌المللی A4 است که ابعاد آن 210 در 297 میلی‌متر است.
• سایز کاغذ A4: عرض این کاغذ برابر است با 210 میلی‌متر و طول (ارتفاع) آن برابر با 297 میلی‌متر (297*210 میلی‌متر).
• سایز کاغذ B4: عرض این کاغذ برابر است با 500 میلی‌متر و طول (ارتفاع) آن برابر با 353 میلی‌متر (500*353 میلی‌متر).
• سایز کاغذ C4: عرض این کاغذ برابر است با 324 میلی‌متر و طول (ارتفاع) آن برابر با 229 میلی‌متر (324*229 میلی‌متر).
این اندازه‌گیری کاغذ توسط استاندارد ISO 216 تعریف شده است. در جدول زیر می‌توانید سایز و ابعاد استاندارد بین المللی کاغذ را مشاهده کنید:
|
اندازه کاغذ |
اینچ |
میلی متر |
سانتی متر |
|
A0 |
33/1 x 46/8 in |
841 x 1188 mm |
84.1 x 118.8 cm |
|
A1 |
23/4 x 33/1 in |
594 x 841 mm |
59.4 x 84.1 cm |
|
A2 |
16/5 x 23/4 in |
420 x 594 mm |
42.0 x 59.4 cm |
|
A3 |
11/7 x 16/5 in |
297 x 420 mm |
29.7 x 42.0 cm |
|
A4 |
8/3 x 11/7 in |
210 x 297 mm |
21.0 x 29.7 cm |
|
A5 |
5/8 x 8/3 in |
148 x 210 mm |
14.8 x 21.0 cm |
|
A6 |
4/1 x 5/8 in |
105 x 148 mm |
10.5 x 14.8 cm |
|
A7 |
2/9 x 4/1 in |
74 x 105 mm |
7.4 x 10.5 cm |
|
A8 |
2 x 2/9 in |
52 x 74 mm |
5.2 x 7.4 cm |
|
A9 |
1/5 x 2 in |
37 x 52 mm |
3.7 x 5.2 cm |
|
A10 |
1 x 1/5 in |
26 x 37 mm |
2.6 x 3.7 cm |
|
B0 |
39/4 x 55/7 in |
1000 x 1414 mm |
100 x 141 cm |
|
B1 |
27/8 x 39/4 in |
707 x 1000 mm |
70.7 x 100 cm |
|
B2 |
19/7 x 27/8 in |
500 x707 mm |
50 x70/7 cm |
|
B3 |
13/9 x 19/7 in |
353 x 500 mm |
35/3 x 50 cm |
|
B4 |
9/8 x 13/9 in |
250 x353 mm |
25 x 35/3 cm |
|
B5 |
6/9 x 9/8 in |
176 x 250 mm |
17/6 x 25 cm |
|
B6 |
4/9 x 6/9 in |
125 x 176 mm |
12/5 x 17/6 cm |
|
B7 |
3/5 x 4/9 in |
88 x 125 mm |
8/8 x 12/5 cm |
|
B8 |
2/4 x 3/5 in |
62 x 88 mm |
6/2 x 8/8 cm |
|
B9 |
1/7 x 2/4 in |
44 x 62 mm |
4/4 x 6/2 cm |
|
B10 |
1/2 x 1/7 in |
31 x 44 mm |
3/1 x 4/4 cm |
|
C0 |
36/1 x 51/1 in |
917 x 44 mm |
91/7 x 129/7 cm |
|
C1 |
25/5 x 36/1 in |
648 x 917 mm |
64/8 x 91/7 cm |
|
C2 |
18 x 25/5 in |
458 x 648 mm |
45/8 x 64/8 cm |
|
C3 |
12/8 x 18 in |
324 x 458 mm |
32/4 x 45/8 cm |
|
C4 |
9 x 12/8 in |
229 x 324 mm |
22/9 x 32/4 cm |
|
C5 |
6/4 x 9 in |
162 x 229 mm |
16/2 x 22/9 cm |
|
C6 |
4/5 x 6/4 in |
114 x 162 mm |
11/4 x 16/2 cm |
|
C7 |
3/2 x 4/5 in |
81 x 114 mm |
8/1 x 11/4 cm |
|
C8 |
2/2 x 3/2 in |
57 x 81 mm |
5/7 x 8/1 cm |
|
C9 |
1/6 x 2/2 in |
40 x 57 mm |
4x 5/7 cm |
|
C10 |
1/1 x 1/6 in |
28 x 40 mm |
2/8 x 4 cm |
در این مطلب در مورد سایز و ابعاد کاغذ صحبت کردیم و در یک جدول ابعاد کاغذ را در سه گروه A، B و C و سایز کاغذ در استاندارهای ایزو را بیان کردیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد کاغذ استانداردی که برای چاپ خود باید استفاده کنید می‌توانید با کارشناسان مجتمع چاپ کهن تماس بگیرید.
نظر شما درباره سایز و ابعاد کاغذ در ایران و جهان چیست؟