قبل از چاپ کتاب انتخاب فونت مناسب برای چاپ کتاب فارسی و انگلیسی یکی پیش درآمدی است برای دیده شدن و خوانده شدن یک کتاب که در کنار انتخاب نوع قطع، نوع صحافی، طراحی جلد و... حائز اهمیت است. علی رغم سلیقه‌‌‌‌‌ای بودن انتخاب نوع فونت برای تایپ یک کتاب اما در سطح حرفه‌‌‌‌‌ای یک سری اصول و قواعدی برای تایپ یک کتاب، مقاله، مجله و... وجود دارد. در ادامه به معرفی فونت‌‌‌‌‌ها بر اساس نوع کاربرد آن می‌‌‌‌‌پردازیم.
برای این که بتوانید کتاب خود را به زبان فارسی چاپ کنید یک سری فونتهای استاندارد تعریف شده وجود دارد. از جمله فونت استاندارد فونت مناسب برای چاپ کتاب فارسی عبارت است از:
• B lotus
• B nazanin
• B mitra و...
یک کتاب در اولین نگاه نوع قطع، طراحی روی جلد و عنوان آن بسیار مورد توجه قرار می‌‌‌‌‌گیرد. بعد از جلب توجه وقتی خواننده آن را در دست می‌‌‌‌‌گیرد نوع فونت آن نقش مهمی ایفا میکند. چرا که سبب به وجود آوردن یک یک جریان بصری منسجم در خواننده میشود و در نهایت تمرکز خواننده را افزایش می‌‌‌‌‌دهد. به نوعی، روانی متن و فونت آن یکی از گزینه‌‌‌‌‌های مهم در چاپ یک کتاب موفق و پر فروش است. معمولا برای هر دسته از کتاب‌‌‌‌‌ها به مانند کتابهای فارسی، کتاب عربی، کتاب قدیمی، کتاب درسی، کتاب کودک، کتاب شعر، کتاب داستان، کتاب علمی، مقاله و پایان نامه فونتهای مخصوص به خود استفاده میشود که متناسب با موضوع آن باشد.
معمولا برای عنوان یک کتاب از قلم‌‌‌‌‌ها یا فونت‌‌‌‌‌هایی به مانند B titr، B mitra، B jaded استفاده شده، در حالی که برای متن اصلی کتاب از قلم‌‌‌‌‌های B nazanin، B mitra، B yaghout استفاده میشود. ذکر این نکته ضروری است که در عنوان کتاب، متن باید برجسته‌‌‌‌‌تر از متن اصلی کتاب باشد ( به اصطلاح Bold باشد). برای عناوین فرعی‌‌‌‌‌تر هم مانند تیترهای اصلی متن از قلم B nazanin و B yaghout، منتهی با سایز کوچک‌‌‌‌‌تر و برای عناوین داخلی نیز از قلم‌‌‌‌‌های B badr و B lotus استفاده میشود. برای متون انگلیسی نیز از قلم Times new roman و Calibri استفاده می‌‌‌‌‌کنند و بسیار هم رایج است. سایز کلمات انگلیسی هم نسبت به متن اصلی معمولا کمی کمتر است.
معمولا برای متن اصلی کتاب بعد از انتخاب نوع فونت و قلم آن سایز 11 الی 12 را انتخاب می‌‌‌‌‌کنند. همان طور که در بالا گفته شد انتخاب نوع قلم و سایز آن به موضوع، فیلد نوشتاری و سن مخاطب آن کتاب بر می‌‌‌‌‌گردد. مثلا برای تایپ متن اصلی کتاب کودکان بعد ار انتخاب نوع فونت جذاب برای آن کتاب می‌‌‌‌‌بایست سایز متن اصلی آن بین 12 تا 14 برای سهولت در خواندن باشد. به طور استاندارد برای چاپ کتب فارسی از 13، برای پاورقی همان کتاب از سایز 10.5، برای محتوای لاتین کتاب از سایز 10.5 و پاورقی لاتین همان کتاب از سایز 8.5 استفاده میشود. به طور کل تایپوگراف و حرف‌‌‌‌‌چین بر حسب اقتضای نوع مخاطب و موضوع آن از سایزهای دیگر برای تایپ نیز استفاده میکند.
معمولا مخاطبان اصلی کتب درسی قشر کودک و نوجوان هستند. فونتهای مناسب و استاندارد مورد استفاده برای این مخاطبان B zar، B lotus و B nazanin است. البته در بعضی موارد هم از B badr استفاده میشود. اندازه فونت در این فیلد از کتاب معمولا 14 است. دلیلش هم خوانایی بیشتر محتوا و متن اصلی کتاب برای مخاطبانش است.
خوانایی یک کتاب، میزان راحتی بصری در هنگام خواندن بخش‌های طولانی یا مطالعه مطالب آن کتاب برای مدت زمان طولانی اهمیت بسیاری دارد. خوانا بودن مطالب آن کتاب سبب راحتی تشخیص حروف از هم میشود. برخی از این عوامل تأثیرگذار در زمینه خوانایی شامل:
• فاصله بین حروف
• ارتفاع حروف
• ضخامت حروف
• اندازه حروف
• نوع فونت حروف و...
برخی از عوامل هستند که بر انتخاب نوع فونت مناسب برای چاپ کتاب در بخش عنوان تاثیرگذار هستند که عبارت است از:
• موضوع کتاب
• مخاطب هدف آن کتاب
• قطع کتاب
• هزینه در نظر گرفته شده برای چاپ آن کتاب و...
انتخاب نوع فونت و قلم بر حسب موضوع و نوع فیلد کتاب
فونت مناسب برای چاپ کتاب بر حسب موضوع و نوع فیلد کتاب نیز متفاوت میشود برای نمونه:
• برای کتب علمی و مهندسی معمولا از فونتهای بی لوتوس، بی میترا، بی نازنین و بی زر استفاده می‌‌‌‌‌کنند.
• برای کتب شعر از فونتهای بی میترا و بی مروارید استفاده میشود.
• فونت مناسب برای چاپ کتاب رمان و داستان، فونتهای بی نازنین و بی میترا است
• برای کتب کودک و نوجوان از بی رؤیا و بی کودک استفاده می‌‌‌‌‌کنند.
راهنمای استفاده از نوع فونت و اندازه آن برای چاپ کتاب
برای انتخاب فونت مناسب برای چاپ کتاب بهتر است عوامل زی را در نظر بگیرید:
• نکته اول در نظر گرفتن موضوع کتاب، نوع مخاطب، فیلد نوشتاری آن کتاب برای انتخاب نوع قلم همان کتاب است.
• نکته دوم دانستن این نکته که حروف لاتین اندازه و سایز بزرگ‌‌‌‌‌تری نسبت به حروف فارسی دارند پس می-بایست سایزشان هم نسبت حروف فارسی 2 درجه کوچک‌‌‌‌‌تر باشد.
• نکته سوم دقت در انتخاب نوع فونت جلد کتاب است که نباید از فونتهای متنوع با سایزهای متنوع استفاده کرد و استفاده مجاز برای استفاده از فونتهای متعدد نهایتا 2 عدد است. همچنین ذکر این نکته ضروری است که متن روی جلد کتاب نباید ایتالیک یا سایه‌‌‌‌‌دار باشد.
• نکته چهارم در کتابهای مرجع که حجم بالایی دارند و استفاده مکرر از آن میشود توصیه میشود از فونت B lotus و سایز 10 برای تایپ متن اصلی استفاده شود.
• نکته پنجم اینکه Tracking در متن اصلی کتاب باید از ۲۵- کمتر باشد.
اگر فردی هستید که به دنبال چاپ کتاب خود هستید و از مراحل انجام این کار اطلاعی ندارید، می‌توانید به مجتمع چاپ کهن مراجعه کنید تا تمام امور مرتبط با چاپ کتاب را در کمترین زمان ممکن و با قیمت مناسب برای شما انجام دهد.
نظر شما درباره فونت مناسب برای چاپ کتاب فارسی و انگلیسی چیست؟